Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

29 Σεπ Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Ο Οκτώβριος έχει θεσμοθετηθεί ως ο μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού, στο πλαίσιο της διεθνούς προσπάθειας να καταπολεμηθεί η ασθένεια. Περίπου 1 στις 8 Ελληνίδες προσβάλλεται από τη νόσο, η απειλή του όμως σκιάζει όλες τις γυναίκες, καθώς και όλους τους άνδρες που τις αγαπούν και τις σέβονται.

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι κατά βάση γενετικοί και βιολογικοί. Βρίσκονται τόσο στην κληρονομική προδιάθεση μέσω κάποιων γονιδίων, όσο όμως και στις καθημερινές συνήθειες μιας γυναίκας, όπως η κακή διατροφή, το αυξημένο σωματικό βάρος, η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

Τα τελευταία χρόνια, έχει βρεθεί ότι η αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη, ιδιαίτερα διατροφικού λίπους, συνδέεται με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού, μέσω της εμφάνισης της παχυσαρκίας και των αυξημένων τιμών χοληστερόλης. Η διατροφή μπορεί να επηρεάσει την εμφάνισή του, είτε προκαλώντας την έναρξη της καρκινογένεσης, είτε προωθώντας την περαιτέρω ανάπτυξη των όγκων, είτε αντίθετα δρώντας προστατευτικά ενάντια στην έναρξη και την εξέλιξη της καρκινογένεσης.

Η διατροφή του κάθε ανθρώπου είναι πολύπλοκη και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Καταρχάς περιβαλλοντικούς, όπως είναι οι τάσεις που κατά καιρούς αλλάζουν, οι κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες, η οικονομική κατάσταση, η εκπαίδευση και η γνώση, αλλά και προσωπικούς, όπως είναι η ψυχολογία του ατόμου, η διάθεση, η αντίληψη και η κατανόηση των θεμάτων που έχουν να κάνουν με τη διατροφή. Οι προτιμήσεις των περισσοτέρων εστιάζεται στα εστιατόρια γρήγορου φαγητού (fast food), με αποτέλεσμα την κατανάλωση τροφίμων με πολλά λιπαρά, όπως αναψυκτικά με ζάχαρη, χάμπουργκερ, πίτσες, σουβλάκια, πατάτες τηγανιτές, παγωτά και γλυκά.

Εδώ, βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι παράγοντες κινδύνου δεν προβλέπουν με βεβαιότητα αν μία γυναίκα θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού. Σίγουρα, όμως, η αποφυγή κάποιων, που μπορούν να τροποποιηθούν, όπως η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής, η σωματική άσκηση, η διατήρηση ενός ιδανικού βάρους, είναι ένα θετικό βήμα πρωτογενούς πρόληψης.

Προσπαθήστε να κάνετε:     

• Σωστή και υγιεινή διατροφή
• Αύξηση της σωματικής σας άσκησης
• Συστηματικό έλεγχο του Σωματικού σας Βάρους
• Πολλά, μικρά και συχνά γεύματα ( 5-6 γεύματα ημερησίως)
• Κατανάλωση τουλάχιστον 1,5-2lt νερό / ημέρα
• Μείωση καπνίσματος

Αποφύγετε :

• Αλκοολούχα ποτά
• Αυξημένη κατανάλωση καφέ
• Λάδια και λίπη
• Φαγητά με πολλά καρυκεύματα
• Τηγάνισμα και καμένα μέρη των κρεάτων
• Καπνιστές τροφές
• Κονσερβοποιημένα τρόφιμα
• Μετριάστε την κατανάλωση βοδινού και αρνίσιου κρέατος

Προτιμήστε :

• Άφθονα φρέσκα φρούτα και λαχανικά (τουλάχιστον 2 μερίδες/ ημέρα)
• Ελαιόλαδο ( με μέτρο!!! )
• Ψάρι και κρέας χαμηλό σε ζωικό λίπος
• Γαλακτοκομικά χαμηλής λιποπεριεκτικότητας (2% και 1,5%)
• Το μπρόκολο, λάχανο, καρότο, ντομάτες, σπανάκι, κουνουπίδι που είναι πλούσια σε βιταμίνη C
• Το γκρέιπφρουτ, το πορτοκάλι, φράουλες, χυμός λεμόνι, πράσινη πιπεριά, καρότο, κολοκύθια που είναι πλούσια σε βιταμίνη C

ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΘΥΜΗΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ

Ο υγιεινός τρόπος διατροφής επιτυγχάνεται:

• Με την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.

Πρέπει να ενθαρρύνεται η ποικιλία στην κατανάλωση των φρούτων και των λαχανικών ανάμεσα στα γεύματα γιατί περιέχουν υψηλά ποσοστά διαλυτών διαιτητικών ινών, ενώ αποδίδουν σχετικά λίγες θερμίδες δίνοντας το αίσθημα του κορεσμού.

• Με την κατανάλωση δημητριακών και σπόρων ολικής άλεσης.

Τα τρόφιμα αυτά εξασφαλίζουν την πρόσληψη σύνθετων υδατανθράκων, βιταμινών, ιχνοστοιχείων και διαιτητικών ινών. Τα αμυλούχα τρόφιμα της ομάδας αυτής (όσπρια, δημητριακά), θα πρέπει να αντικαθιστούν τους απλούς υδατάνθρακες στη διατροφή όπως είναι η ζάχαρη, η γλυκόζη, τα ζυμαρικά, κλπ. Οι τροφές που αποτελούν πηγές καρπών και σπόρων, εξασφαλίζουν καλό έλεγχο της θερμιδικής πρόσληψης, μειώνοντας την ταχύτητα της γαστρικής κένωσης και έτσι βοηθούν στον έλεγχο του βάρους.

• Με τον έλεγχο των προσλαμβανομένων θερμίδων και παράλληλη αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.

Πρέπει να ενθαρρύνεται η τακτική δραστηριότητα. Σε συνδυασμό μ’ ένα πρόγραμμα διατροφής επιτυγχάνεται ταχύτερη μείωση του υπερβάλλοντος βάρους.

ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΘΥΜΗΤΟΥ ΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ

Μερικές συμβουλές για να μειωθεί το λίπος από τις τροφές:

• αποφύγετε τα τηγανητά και προτιμήστε τα μαγειρευτά ή ψητά φαγητά (κρεατικά, πουλερικά, ψάρια, πατάτες, κλπ.)
• αφαιρέστε κάθε ορατό λίπος από τα κρεατικά και το δέρμα των πουλερικών πριν από τη μαγειρική παρασκευή τους
• αφαιρέστε το λίπος του κρέατος που λιώνει κατά τη μαγειρική παρασκευή και επιπλέει
• απομακρύνετε το λίπος από τους ζωμούς των κρεατικών, αφού προηγουμένως μείνουν για να παγώσουν
• επιβάλλετε τη χρήση αντικολλητικών μαγειρικών σκευών, για την αποφυγή της κατανάλωσης υψηλών ποσοτήτων ελαίων
• προτιμήστε σάλτσες, κρέμες γάλακτος, μαγιονέζες και διάφορα άλλα «βελτιωτικά μέσα της μαγειρικής», με χαμηλά λιπαρά και σε πολύ περιορισμένες ποσότητες
• εκτιμήστε την αξία του χυμού από λεμόνι, το ξίδι, τη φρέσκια ντομάτα, τα φυσικά βότανα και το άπαχο γάλα και γιαούρτι, σαν «μέσα» που θα βελτιώσουν χωρίς «κόστος» τη γεύση του φαγητού

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, που, παρά τις πολλές έρευνες που έχουν γίνει για αυτόν και για το πώς επιδρά η διατροφή σε αυτόν, υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα που πρέπει να αποσαφηνιστούν. Έτσι, οι διατροφικές συμβουλές και οι αλλαγές στα διάφορα μοντέλα διατροφής, πρέπει να γίνονται με μεγάλη προσοχή και ύστερα από πολύ έρευνα και σκέψη.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι το σημαντικότερο όπλο που διαθέτει η γυναίκα σήμερα κατά του καρκίνου του μαστού. Παρά τις απαιτήσεις της σημερινής κοινωνίας, πρέπει να αφιερώνει τον απαραίτητο χρόνο για τον  προληπτικό της έλεγχο, καθιερώνοντας καταρχάς την αυτοεξέταση του στήθους της, μία φορά κάθε μήνα, καθώς και την ετήσια κλινική εξέτασή της από έμπειρο γιατρό- μαστολόγο, σε συνδυασμό με τον τακτικό μαστογραφικό ή υπερηχογραφικό έλεγχο, ανάλογα με την ηλικία της.

Βιβλιογραφία:

1. Καρβελάς, Φ., (1990) Παράγοντες κινδύνου στον καρκίνο του μαστού, Ιατρική ; 57 (1), 25-29
2. Ζηλίδης, Χ., (1994) Επιδημιολογία του καρκίνου του μαστού, Ελληνική Ιατρική ; 60 (4), 291-301
3. Trichopoulos, D., Hsieh, C., MacMahon, B., et al (1983) Age at any birth and breast cancer risk, Int J Cancer; 31: 701-4
4. Λάγιου, Π., (1996) Διατροφικά στοιχεία ερευνών οικογενειακών προυπολογισμών και επιδημιολογικές συσχετίσεις, διατριβή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
5. Καπαντάης, Ε. (1999) Οι επιπτώσεις του λίπους της διατροφής στην υγεία, Ιατρική ; 75, 21-28
6. Katsouyanni, K., Willet, W., Trichopoulos, D., Boyle, P., Trichopoulou, A., A., Vassilaros, S., Papadiamantis, J (1988) Risk of breast cancer among Greek women in relation to nutrient intake, Cancer; 61: 181
7. Richardson, S., Gerber, M., and Cenee, S. (1991) The role of fat, animal protein and some vitamin consumption in breast cancer: a case-control study in Southern France, Int. J. Cancer; 48:1
8. Toniolio, P., Riboli, E., Protta, F., Charrel, M., Cappa, A.P.M. (1989) Calorie – providing nutrients and risk of breast cancer, J Nail Cancer Inst; 81 :278-286

Δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.bonusmallmag.gr στο τεύχος Οκτωβρίου 2014